Besinlerde yüksek pestisit çıkması ne manaya geliyor? Pestisitin sıhhate ziyanları

En geniş manasıyla, pestisitler; mahsullere, besin depolarına yahut meskenlere ziyan verebilecek ya da istila edebilecek rastgele bir organizmayı denetim altına almak için kullanılan kimyasallardır. Uzun yıllar boyunca pestisit kullanımı büyük ölçüde kontrolsüzdü. Lakin 1962 yılında Rachel Carson tarafından yazılan “Sessiz Bahar” (Silent Spring) kitabının yayımlanmasından bu yana, pestisitlerin etraf ve insan sıhhati üzerindeki tesirleri daha fazla incelenmeye başlanmıştır.

İdeal bir pestisit, sırf amaç aldığı zararlıyı yok ederken beşerler, öbür canlılar, bitkiler ve etraf üzerinde olumsuz bir tesir yaratmazdı. Lakin gerçek hayatta pestisitler kusursuz değildir ve kullanımları hem sıhhat hem de etraf açısından çeşitli tesirler yaratabilir.

YÜKSEK PESTİSİT ORANI NE MANAYA GELİR?

Gıdalarda yüksek pestisit düzeyleri, meyve, zerzevat yahut başka eserlerde bulunan pestisit kalıntılarının yasal olarak belirlenmiş güvenlik sonlarını aştığı manasına gelir. Bu sonlar, tüketicileri pestisit maruziyetine bağlı mümkün sıhhat risklerinden korumak gayesiyle belirlenmiştir. Pestisit kalıntıları bu eşikleri aştığında, besin güvenliği ve insan sıhhati üzerindeki mümkün olumsuz tesirler konusunda kaygılar ortaya çıkabilir.

PESTİSİT SIHHATE ZİYANLARI

Pestisitler, ziraî üretimi tehdit eden zararlıları yok etmek için kullanılan kimyasallardır. Fakat, yüksek dozlarda yahut uzun mühlet düşük dozlarda maruz kalmak insan sıhhati üzerinde olumsuz tesirler yaratabilir. Bunlar ortasında:

Akut tesirler: Baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, cilt ve göz tahrişi (EPA, 2021).

Kronik tesirler: Hormon sistemi bozuklukları, hudut sistemi hasarı, üreme sorunları, çocuklarda gelişim geriliği ve kimi kanser çeşitlerinin artmış riski (Ulusal Çevresel Sıhhat Bilimleri Enstitüsü – NIEHS, 2022; WHO, 2019).

Biyobirikim: Birtakım pestisitler, vakitle bedende biriken ağır metaller içerebilir ve bu durum toksisiteye yol açabilir (Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi, 2018).